Istorijat
Vojnogeografski institut je jedna od najstarijih ustanova naše vojske. Osnovan je 5. februara 1876. godine, kao Drugo (Geografsko) odeljenje Glavnog đeneralštaba Srpske Vojske. Odeljenje je 1920. godine preraslo u Geografski institut (1923. u Vojnogeografski institut) - prvu vojnu ustanovu koja je ponela naziv "institut".
Prva karta koja je nastala kao rezultat rada ustanove je Karta Sliva Južne Morave u razmeru 1:300.000 koja je publikovana 1881. godine.
U Kraljevini Srbiji je izvršio topografski premer države u razmeru 1:50.000, na osnovu kojeg je izrađeno 95 listova Đeneralštabne karte razmera 1:75.000, prve karte Srbije nastale premerom zemljišta. Ova karta je ostala u vojnoj i državnoj upotrebi nekoliko decenija i poslužila kao osnovni kartografski izvor svim kartama Kraljevine Srbije sitnije razmere. Takođe, u ovom su periodu razvijene osnovne geodetske mreže (trigonometrijska triangulacija I, II i III reda i precizni nivelman), izvršena astronomska merenja u cilju određivanja oblika geoida, itd.
U periodu balkanskih i I svetskog rata, VGI je dao veliki doprinos Srpskoj vojsci i saveznicima, izradom i štampanjem karata jugoistočne Evrope, u raznim razmerima. Kartografski radovi su vršeni na celom putu odstupanja Srpske vojske, zatim na Krfu, a potom i u Solunu.
U periodu između dva svetska rata, VGI je stvorio jedinstvenu geodetsku osnovu na celoj državnoj teritoriji Kraljevine Jugoslavije (triangulaciju i nivelman), na osnovu premera u razmeru 1:50.000 izradio topografsku kartu razmera 1:100.000 i niz topografskih karata sitnije razmere. U ovom periodu, VGI postaje kadrovski i materijalno snažna ustanova koja je sa uspehom zadovoljavala ne samo brojne vojne i državne potrebe, već je bila stalno prisutna u radu i projektima Međunarodne geodetske i geofizičke unije, Međunarodne geografske unije i drugih međunarodnih stručnih i naučnih organizacija. Institut je bio inicijator velikih međunarodnih geodetskih naučnih projekata - stepenskih merenja duž 22. meridijana i 45. paralele, a uzeo je učešća i u drugim međunarodnim geodetskim i kartografskim radovima i projektima.
Nakon II svetskog rata, VGI je nastavio i završio rad na osnovnim geodetskim mrežama. Izvršio je topografski i fotogrametrijski premer Jugoslavije u razmeru 1:25 000 i na osnovu njega izradio topografske, preglednotopografske i geografske karte u razmerima: 1:25.000, 1:50.000, 1:100.000, 1:200.000, 1:300.000, 1:500.000, 1:750.000 i 1:1.000.000, kao i veliki broj tematskih karata, za vojne, privredne, školske, naučne i druge potrebe. Uporedo sa radom na ovim kapitalnim, dugoročnim projektima, VGI je izvršavao i izvršava i druge brojne i raznovrsne zadatke - geomagnetski premer vojnih aerodroma, obeležavanje državnih graničnih linija, metrološko obezbeđenje za velike dužine i uglove, itd. - kao i brojne zahteve komandi, jedinica i ustanova u vezi sa geotopografskim obezbeđenjem.
Raspad socijalističke Jugoslavije početkom devedesetih godina 20. veka, ratovi koji su usledili i ekonomska situacija u zemlji uzrokovali su ozbiljne probleme u funkcionisanju VGI i uslovili potrebu njegovog prilagođavanja novostvorenim okolnostima. Ipak, i u ovom periodu je, osim uspešnog servisiranja tekućih potreba Vojske i države za postojećim proizvodima i uslugama, nastavljen dalji razvoj ustanove: izvršena je uspešna implementacija GPS tehnologije, prevođenje postojećih karata u digitalni oblik, izrađene su nove karte i novi geoproizvodi, u saradnji sa civilnom geodetskom službom uzeto je učešće u stvaranju savremene geodetske referentne osnove, itd.
Početkom 21. veka, Vojnogeografski institut je uspeo, zahvaljujući prevashodno svome kadru i inteziviranoj međunarodnoj vojnoj saradnji, da se organizuje i inplementira u svoj rad najsavremenija tehnološka dostignuća, a u nekim oblastima da ode čak i korak dalje.
Od osnivanja do danas institut nije menjao svoju osnovnu delatnost - svo vreme se bavio izradom karata za vojne potrebe. U svojoj dugoj istoriji Vojnogeografski institut je imao veoma važnu ulogu u razvoju srpske geodezije, kartografije i fotogrametrije. Realizovao je niz projekata od državnog značaja, kao što je projektovanje i uspostavljanje prve državne trigonometrijske, nivelmanske, gravimetrijske i GPS mreže. Jedan od najznačajnijih zadataka instituta je prvi sistematski topografski premer celokupne državne teritorije na osnovu kojeg su izrađene brojne topografske karte.
Vojnogeografski institut, baštineći svoju dugogodišnju tradiciju, je nastavio sa pionirskim radovima koji se danas ogledaju u primeni najsavremenije informacione tehnologije za izradu topografskih karata. Radi očuvanja sećanja na ljude, događaje i rezultate rada snimljen je film "Vojnogeografski institut kroz tri veka".
FOTOGALERIJA
VIDEOGALERIJAVojnogeografski institut kroz tri veka
